Als zelfstandige werk ik samen in verschillende collectieven om een fijne omgeving te creëren waarin mensen prettig ouder kunnen worden, zich verbonden voelen en van betekenis zijn. Ik zie samenkracht als de basis van mijn werk: een energie die ons verbindt en gemeenschappen tot leven brengt.
Dit geldt zowel voor mijn samenwerking met andere zelfstandigen als voor de verbinding tussen ouderen, gemeenschappen, professionals en overheid.
Ik geloof dat prettig ouder worden en je verbonden voelen niet alleen gaat over persoonlijke keuzes of levensstijl. Het draait ook om hoe verschillende onderdelen van het leven – zoals gezondheid, relaties, woonomgeving en dagelijkse activiteiten – elkaar beïnvloeden. Samen bepalen ze hoe goed iemand zich voelt. Daarnaast spelen grotere systemen zoals economie, politiek, gezondheidszorg en sociale cultuur een belangrijke rol. Alleen door die samenhang te zien, kunnen we een omgeving creëren waarin ouderen zich gesteund en gewaardeerd voelen, en kunnen blijven deelnemen aan de samenleving.
”Erken de onderlinge samenhang en werk samen, terwijl je leert over vakgebieden, generaties en culturen heen.”
In de huidige zorg- en welzijnsaanpak ligt de nadruk sterk op eigen kracht, verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid. In gesprekken met sociale professionals valt het me op dat collectief werken nog vaak vooral vanuit een individueel perspectief wordt benaderd. Zo ligt de focus bij het verbinden van mensen, het bundelen van hulpvragen of het aanbieden van groepsactiviteiten vaak op de individuele winst van deze verbindingen – zoals het versterken van persoonlijke netwerken of steun (om eenzaamheid te verminderen, zelfredzaamheid te versterken of langer thuis te kunnen blijven wonen).
Hoewel ik de waarde van deze aanpak niet ontken, vraag ik me steeds vaker af of we door deze sterke focus op het individu niet iets belangrijks over het hoofd zien- het collectief, de gemeenschap…
Ik geloof sterk in de kracht van gemeenschappen. Hechte gemeenschappen zorgen van nature voor verbinding, betrokkenheid en zingeving. Iedereen, ongeacht leeftijd, achtergrond of situatie, kan een waardevolle rol spelen in het versterken van deze gemeenschappen. Door ruimte te bieden aan eigen initiatief en samen leren, ontdekken mensen nieuwe manieren om bij te dragen en betekenis te geven aan hun leven en dat van anderen.
In zo’n omgeving voelen mensen zich gezien en gewaardeerd, en ontstaat er een gevoel van samenkracht. Zo bouwen we gezamenlijk aan een toekomst waarin iedereen ertoe doet en erbij hoort.
Ik heb al met aardig wat brillen naar ‘leven’ gekeken. Ik begon letterlijk op microscopisch niveau en sinds die tijd zoom ik steeds een stukje verder uit. Van de werking van het menselijk lichaam als onderzoeksobject switchte ik naar de levensloop en de ontwikkeling die je daar als mens in doormaakt. De studie van de toegepaste gerontologie maakte mijn blik breder. Ik leerde over de biologische, psychologische, sociale en culturele factoren in het proces van veroudering. Het bracht me een hoop kennis, maar ook weer nieuwe vragen. Vragen over levenskunst, levenslust en levensdoel. En die vragen konden de afzonderlijke wetenschappen niet goed beantwoorden.
Ik miste de samenhang tussen al deze onderwerpen. In die samenhang, voelde ik, daar zit nu juist het echte mysterie. Samenhang – in de zin van het verbinden van verschillende aspecten van het leven zoals gezondheid, relaties, financiën, leefomgeving, dagelijkse bezigheden, cultuur, waarden en zingeving – vormt de kern van mijn werk:
Ik realiseerde me dat ouderen (en natuurlijk ook andere groepen in de samenleving) een soort kanaries in de kolenmijn zijn. Omdat zij vaak als eersten de diepere problemen (of vraagstukken) binnen onze samenleving ervaren en weerspiegelen. De uitdagingen waar zij mee te maken krijgen, of het nu gaat om gezondheid, eenzaamheid of een gebrek aan steun of erkenning, zijn vroege waarschuwingssignalen van bredere maatschappelijke problemen die uiteindelijk iedereen kunnen treffen.
Niet alleen in mijn werk, maar ook in mijn persoonlijke leven, zoek ik naar manieren om verbinding en samenhang te creëren tussen mens, gemeenschap en omgeving. Zo werk ik al een aantal jaren samen met anderen aan het realiseren van een collectieve regeneratieve woonvorm. In die zoektocht naar hoe het anders kan, is de basis gelegd voor mijn boek Be the ReGeneration.
Dit boek introduceert regeneratie als een nieuwe manier van denken en doen. Het is een oproep om verder te kijken dan duurzaamheid en op een dieper niveau na te denken over ons handelen in de wereld. Het daagt de onbewuste denkpatronen en overtuigingen uit die onze individualistische manier van denken en leven in stand houden.
In een samenleving die sterk leunt op zelfredzaamheid, individuele prestaties en competitie, zet Zinnovia zich in voor Samenkracht: het bundelen van krachten om gemeenschappen te bouwen waarin je prettig ouder kunt worden, met ouderen als gelijkwaardige partners. Onze projecten en trainingen richten zich op het versterken van verbinding, wederkerigheid en samenwerking met ouderen als gelijkwaardige partners.
Roselinde van Ravestein
Muffelke 11
5406 AT Uden
